نقد و بررسی : سوزن‌دوزی‌های آسیای میانه با محوریت بخارادوزی

در کتاب «سوزن‌دوزی‌های آسیای میانه با محوریت بخارادوزی»، تحلیل سوزن‌دوزی‌های آسیای میانه با محوریت بخارادوزی که فصل مشترک سوزن‌دوزی‌ها در این منطقه است، بررسی و نگارش شده است. علاوه بر این، در مبحث سوزن‌دوزی‌های آسیای میانه، صرفاً به آن دسته از منسوجات کاربردی اشاره شده که مزین به سوزن‌دوزی هستند.

در این کتاب، به نحوه‌ دوخت و مبانی عملی تکنیک‌های دوخت در مبحث بخارادوزی و سایر سوزن‌دوزی‌های مطرح‌شده، به‎طور مختصر اشاراتی شده است. با توجه به تنوع و گستردگی منطقه آسیای میانه و منسوجات سوزن‌دوزی آن، مطالعات مربوط به بخشی از این منسوجات کاربردی انجام شده و به نگارش درآمده است. مجموعه مستندات مطالعه‎شده، علاوه بر کتاب‌ها و سفرنامه‌ها، اسناد تاریخی را نیز در برمی‌گیرد.

در بررسی منسوجات سوزن‌دوزی آسیای میانه با محوریت بخارادوزی، ابتدا کلیاتی درباره‌ جغرافیا و پیشینه‌ تاریخی این منطقه در گذشته و حال بیان شده است. سپس، مواد اولیه و پیشینه‌ تهیه‌ آن‌ها در آسیای میانه مورد بحث قرار گرفته و پس از آن به تفکیک مناطق، اشاره‌ای به سوزن‌دوزی‌های نامی و کاربردی آن‌ها شده است. آنگاه، به بررسی پیشینه‌ احتمالی بخارادوزی در مناطق مختلف آسیای میانه و پس از آن، به بررسی فلسفه‌ حضور بخشی از نمادها با دیدگاه پیشینه‌ باورها و اعتقادات پرداخته شده است.

کتاب «سوزن‌دوزی‌های آسیای میانه با محوریت بخارادوزی» به قلم شیوا تبرایی نظری نگاشته شده و نشر دیبای دانش آن را در سال 1401 در قطع وزیری و 170 صفحه با شمارگان 500 نسخه به چاپ رسانده و روانه بازار کتاب کرده است.

کلیدواژگان: سوزن‌دوزی، گل‎دوزی، بخارادوزی، آسیای میانه، منسوجات، ماوراءالنهر، چکن‎دوزی، زردوزی، اُکباش، توشکیز، یورت، سیرماک، آسمالیق، کاراکالپاک، بالین‎پوش، لالی‌پوش، دستارخوان